Blank Generation – Η ιστορία του Punk (μέρος ‘Α)

Το πρώτο πράγμα που σκέφτεται κάποιος όταν ακούσει για «punk rock», είναι αυτά τα 2-3λεπτα ακατέργαστα δυναμιτάκια στιλ Ramones ή Sex Pistols, όμως το punk (μτφρ: αλήτης) είναι κάτι ευρύτερο μουσικά, αλλά φιλοσοφικά απλούστερο: να είσαι περήφανα ο εαυτός σου και να απορρίπτεις την υποκριτική συμβατική κουλτούρα, κάνοντας αυτό που σε εκφράζει. Ή απλά να είσαι νέος με δυσοίωνο μέλλον και τον τσαμπουκά να το παλέψεις.Ή ακόμα καλύτερα, το συμπέρασμα που βγάζει ο καθένας που παίζει, ακούει, νιώθει, ταυτίζεται και βιώνει, το πανκ πνεύμα και τη μουσική του έκφραση…

Σαν μουσικός όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τη μουσική των ? & the Mysterians, Seeds και άλλων συγκροτημάτων στα mid-sixties που σήμερα χαρακτηρίζονται «garage rock». Αρχικά, ήταν ο ροκαμπιλάς Link Wray, που «βρώμισε» κάπως τον ήχο της κιθάρας, στα τέλη των ’50s. Μετά ήρθαν οι Kinks με το Ray Davies στο You really got me. Όμως αυτοί που φέρουν επάξια τον

sonics
The Sonics

τίτλο της πρώτης πανκ μπάντας είναι οι Sonics (οι τύποι βγάζουν καπνούς για την εποχή) από την Τακόμα, Ουάσινγκτον. Τα βρετανικά συγκροτήματα (βλ. British Invasion) στα ’64 -’65 έφεραν κοσμογονία στην αμερικάνικη σκηνή και τα πιο σκληρά απ’αυτά (πρώιμοι Who, Pretty Things, κλπ) επηρέασαν το λεγόμενο «garage» ρεύμα.

 

Εκεί στα 1966, την ίδια εποχή που στη Haight – Ashbury,στο San Franscisco της ηλιόλουστης Καλιφόρνια, μαγειρευόταν το ψυχεδελικό και χίπικο χαρμάνι, στη γκρίζα και σκληρή Νέα Υόρκη, ένας εβραϊκής καταγωγής νεαρός ονόματι Λιούις Άλεν Ραμπίνοβιτς, με ψευδώνυμο Lou Reed και η μπάντα του

The Velvet Underground
Velvet Underground

Velvet Underground τίθενται υπό την αιγίδα του αρχιερέα της pop art, Andy Warhol.  Ο Warhol τους έβαλε στο θρυλικό κλαμπ Factory και το πρωτοποριακό σόου του Exploding Plastic Inevitable.Οι Velvet Underground χαρακτηρίζονταν από τους στίχους που περιέγραφαν την περιθωριακή πλευρά της πόλης και τους avant garde ηχητικούς πειραματισμούς τους με την τέχνη του θορύβου. Έγιναν χρόνια αργότερα κι αφού είχαν διαλυθεί γνωστοί, ενώ σήμερα θεωρούνται σαν ένα από τα συγκροτήματα με τη μεγαλύτερη επίδραση στο πανκ και γενικότερα στη ροκ.

Όταν ο Hendrix κυκλοφόρησε το πρώτο άλμπουμ με τους Exprerience αρχές του ’67 όλοι τα’χασαν, όχι μόνο με τα τραγούδια και τη δεξιοτεχνία του, αλλά και με τον ογκώδη, δυνατό, παραμορφωμένο ήχο της κιθάρας του. Πολλοί επηρεάστηκαν και έφτιαξαν τον δικό τους αντίστοιχο ήχο και ας υπολείπονταν πολύ σε δεξιοτεχνία. Οι Βρετανοί Deviants του Mick Farren, είναι αξιομνημόνευτοι για τον garage/psychedelic ήχο τους και το εκκεντρικό/άναρχο στυλ τους. Περνάμε μια γρήγορη βόλτα από το San Francisco ν’ακούσουμε τους Blue Cheer και πάμε στην αυτοκινητούπολη, στη σκηνή του Ντητρόιτ και στα ’68-’69,που οι φοβεροί MC5 και οι Stooges, έδιναν τον αναμφισβήτητο ορισμό του πανκ, με φαζαριστές παραμορφωμένες κιθάρες, ακατέργαστο, ωμό μπητ και στίχους με σεξουαλικές αναφορές και γενικά ανατρεπτικούς. Οι πρώτοι ήταν φουλ μέσα στο ριζοσπαστικό

MC5
MC5

τμήμα του κινήματος της εποχής, που περιελάμβανε η «Νέα Αριστερά» (χαλαρή συμμαχία ποικίλων, μετριοπαθών αριστερών έως αναρχικών, τάσεων των ’60s που ουσιαστικά συνυπήρχαν στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις για το Βιετνάμ) και οι μοναδικοί που έπαιξαν στο, απαγορευμένο και ταραχώδες λόγω συγκρούσεων διαδηλωτών-αστυνομίας, αντί-συνέδριο των δημοκρατικών του 1968. Οι δεύτεροι,

stooges
The Stooges

γνωστοί στους underground κύκλους για τον παλαβό τραγουδιστή τους Iggy που, υπό την επήρρεια αλκοόλ και ουσιών, πηδούσε από τη σκηνή πάνω στους θεατές και ενίοτε κυλιόταν γυμνός πάνω σε σπασμένα γυαλιά. Κυκλοφόρησαν δύο άλμπουμ στην «Elektra» (1969, 1970) και ένα τρίτο στην «Columbia»(1973) σε παραγωγή David Bowie, όταν τους ανακάλυψε σχεδόν διαλυμένους. Οι Bowie, Marc Bolan & T.Rex και γενικά το glam rock (εμφανισιακά μια υπερτονισμένη εκδοχή της θηλυκής πλευράς του Mick Jagger και ηχητικά μια παραλλάγή των Rolling Stones) ήταν στα πάνω του τότε, αλλά παρότι φαινομενικά άσχετο, έδωσε κάτι από το πνεύμα του εξοργιστικά προκλητικού που έμελλε να γίνει σήμα κατετεθέν της βρετανικής πανκ εκδοχής. Άλλοι πρωτοπόροι του νέου ήχου, κυρίως όμως με επίδραση στην ηλεκτρονική μουσική, ήταν το ντουέτο των Suicide και ο Brian Eno.

Bowie - Iggy - Lou
David Bowie, Iggy Pop, Lou Reed

Για να επιστρέψουμε στη Νέα Υόρκη το 1971, που οι New York Dolls παίρνουν τη σκυτάλη, με την glam-trash-queer αισθητική και το θορυβώδες παίξιμό τους. Το πανκ χρωστάει πολλά στο πρώτο ομώνυμο άλμπουμ τους. Ο άλλος συνδετικός

New_York_Dolls
New York Dolls

κρίκος λέγεται Malcolm McClaren, ο δαιμόνιος, πολυσχιδής τύπος, που αργότερα ως μάνατζερ των Sex Pistols εκτοξεύει στα ύψη της δημοσιότητας και στη μούρη όλου του κόσμου το πανκ ρεύμα. Με τους Dolls κάνει την πρώτη του απόπειρα στο χώρο της μουσικής, αλλά δεν του βγαίνει αυτό που θέλει… Το κλίμα της ίδιας της μητρόπολης-βαβέλ όμως, ευννοεί αυτού του είδους τη μουσική όπως και κάθε φαινόμενο νεωτερικότητας. Εκεί που ο καπιταλιστικός παράδεισος περιβάλλεται από την κόλασή του, στην πρώτη μεταπολεμική ύφεση λόγω πετρελαϊκής κρίσης και στην παρατεταμένη εμπλοκή και προδιαγγεγραμμένη ήττα στο Βιετνάμ, δε φυτρώνουν λουλούδια αλλά, κυρίως, αγκάθια. Το 1974, στα cbgbθρυλικά πια κλαμπ CBGB και Max’s Kansas City, συγκροτήματα όπως οι Ramones, Blondie, Television, Talking Heads, αρχίζουν να παίζουν κυρίως διότι είναι άσημοι, χωρίς δισκογραφίες και συμβόλαια και οι ιδιοκτήτες των κλαμπ δεν έχουν να πληρώσουν δικαιώματα εταιριών.max's kansas city Ένα ιδιότυπο μείγμα ατόμων του περιθωρίου συχνάζει σ’αυτά τα κακόφημα μέρη και γουστάρει, οπότε το πράγμα αρχίζει να διαδίδεται. Βεβαιά, οι Ramones  είναι μια εξαίρεση στο κάπως στυλιζαρισμένο και σοφιστικέ εναλλακτικό ύφος που είχαν π.χ. οι Talking Heads ή οι Television με τις καλλιτεχνικές αναζητήσεις τους. Παρόλα αυτά, οι άτεχνοι «losers» από το Queens με τα 2λεπτα απλοϊκά τραγουδάκια-ύμνους και την αυθεντική rock’n’roll ενέργειά τους, είναι που θεμελιώνουν τη νέα τάση και ramonesανοίγουν το δρόμο σε πολλούς άλλους. Ο γρήγορος ρυθμός, τα παραμορφωμένα, αλλά μελωδικά τρία ακκόρντα των τραγουδιών, η ιδιαίτερη φωνή του Joey Ramone, η εμφάνιση με τα τζην, δερμάτινα μπουφάν και τα παρωχημένα 60’s garage κουρέματα άρεσαν στη Linda Stein, σύζυγο του ιδιοκτήτη της Sire Records, που παρενέβη προσωπικά για να τους υπογράψει συμβόλαιο. Το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ τους κυκλοφόρησε την άνοιξη του 1976. Οι υπόλοιποι θα περιμένουν ακόμα ένα χρόνο, μέχρι το 1977, όταν το πανκ έχει γίνει ευρύτερα γνωστό. Σημαντική προσωπικότητα στη σκηνή της Νέας Υόρκης, απ’αυτούς που καθόρισαν την ταυτότητα του πανκ, μουσικά και αισθητικά ήταν ο Richard Hell, φίλος του Tom Verlaine και συνιδρυτής των Television. Παράτησαν μαζί το γυμνάσιο στο Ντέλαγουερ για να γίνουν μποέμ ποιητές στη Νέα Υόρκη. Από τους Velvet Underground, τους Television και την Patty Smith, η επίδραση της μπητ

Television
Television

λογοτεχνίας είναι εδώ παρούσα στην πανκ σκηνή της Νέας Υόρκης (παρεπιπτόντως ο όρος «Punk rock» ξαναχρησιμοποιείται τώρα για να περιγράψει τη νέα σκηνή). Στο σημείο αυτό, δεν μπορώ να παραλείψω μια ειδική αναφορά στους διαβόητους Dead Boys (από το Cleveland, αλλά έπαιζαν στη Νέα Υόρκη όπου μετακόμισαν ύστερα από προτροπή του Joey Ramone), που οι έξαλλες ζωντανές εμφανίσεις τους, η θορυβώδης μουσική και το ακραία προκλητικό στυλ τους, είναι ακριβώς αυτά που αργότερα θα έκαναν τους Sex Pistols διάσημους και ταυτόχρονα την πιο μισητή μπάντα του κόσμου. Όμως το 1976 στις Η.Π.Α., το φαινόμενο είναι γνωστό σε περιορισμένο κύκλο και ουσιαστικά εντοπίζεται μόνο στη σκηνή της Νέας Υόρκης.

dead boys
Dead Boys

Για μεγάλο τμήμα της νεολαίας στις Η.Π.Α. στα μέσα των ’70s, το τριπάκι του τέλους των ’60s είχε τελειώσει και τα λουλούδια είχαν μαραθεί, η ελπίδα για επαναστατικές αλλαγές και η πίστη στη συλλογικότητα, είχε αντικατασταθεί από την  απογοήτευση και το μηδενισμό ή τον κυνισμό και τον ατομισμό, η μαριχουάνα και το LSD είχαν δώσει τη θέση τους στις αμφεταμίνες και την ηρωίνη ή την κόκα. Για τον πιο πολύ  κόσμο, το γενικότερο πνεύμα ήταν ο καθένας για την πάρτη του και όλοι για τα φράγκα. Οι έφηβοι της εποχής όμως έψαχναν τη δική τους ταυτότητα και όπως είναι αναμενόμενο, αμφισβητούσαν και απέρριπταν την προηγούμενη γενιά και αυτά που τη χαρακτήριζαν. Στα μουσικά πράγματα, εκτός από την κυρίως μόδα της disco, το ροκ είχε εξελιχθεί σε διάφορα παρακλάδια, τη σκοτεινή κατήφεια του hard rock/heavy metal, τη συνθετική πολυπλοκότητα του progressive σε συνδυασμό με τη δεξιοτεχνική κιθαριστική φλυαρία των 2 προηγούμενων και τη ρηχή εμπορική σαχλαμάρα του mainstream ραδιοφωνικού ποπ-ροκ. Η πανκ σκηνή, αφενός ήταν πηγαία έκφραση του αυθεντικού ροκ εν ρολ τσαμπουκά, αφετέρου μια συνειδητή αισθητική επιλογή στα πλαίσια ενός νέου μινιμαλιστικού μοντερνισμού της εποχής. Βέβαια, όπως και με τα ρυθμ εν μπλουζ, θα έπρεπε η νέα μουσική να περάσει στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού για να γίνει ευρέως γνωστή, να επιστρέψει ως κυρίαρχο ρεύμα εκεί που γεννήθηκε και να επηρεάσει τα μετέπειτα μουσικά δρώμενα και όχι μόνο. Καταλυτικό ρόλο σ’αυτό έπαιξαν και οι συναυλίες των Ramones στην Αγγλία τον Ιούλιο του 1976. Αλλά αυτά θα τα πούμε στο Β’ μέρος…

cbgb's toilet
Οι τουαλέτες του CBGB

 

 

 

2 σκέψεις σχετικά με το “Blank Generation – Η ιστορία του Punk (μέρος ‘Α)

Σχολιάστε